Description of Afania clashes (1956) by Yiannis Nikas

Description of Afania clashes (1956) by Yiannis Nikas

Afania clashes, 1956

Το πιο κάτω γεγονός, όπως καταχωρείται για να παραμείνει στην Ιστορία, συνέβη στις 26 του Μάη του 1956. Κατά την περίοδο εκείνη, ο αγώνας της ΕΟΚΑ βρισκόταν ήδη σε
ζηλευτά επίπεδα δράσης σ'όλους τους τομείς και οι Άγγλοι επιστράτευσαν τον τούρκικο παράγοντα σε μια προσπάθεια ανοικτής σύγκρουσης με το Ελληνικό στοιχείο, γνωστή τακτική του «Διαίρει και Βασίλευε».

Την πιο πάνω ημερομηνία, Σάββατο βράδυ, Τούρκοι ένοπλοι, καλυπτόμενοι από το σκοτάδι, πυροβόλησαν εναντίον ανύποπτων θαμώνων ελληνικού καφενείου στο γειτονικό με την Άσσια μικτό χωριό Αφάνεια. Από τους πυροβολισμούς εφτά συνολικά αθώοι Έλληνες, μεταξύ των οποίων και ο ιερέας παπα-Νικόλαος Γεωργίου, τραυματίσθηκαν και μεταφέρθηκαν στο Νοσοκομείο Αμμοχώστου.

Η είδηση διαδόθηκε αμέσως στην Αφάνεια, όπου οι Έλληνες κάτοικοι της, παρά την αγανάκτησή τους, ένιωθαν αδυναμία ν' αντιδράσουν αποτελεσματικά στην τουρκική πρόκληση. Μερικοί προσέτρεξαν στη γειτονική Άσσια όπου ανέφεραν τα γεγονότα
στους ανύποπτους Ασσιώτες. Ταυτόχρονα άλλοι άρχισαν να κτυπούν την καμπάνα του χωριού τους στην εκκλησία του Αγίου Αρτεμίου. Το επίμονο κτύπημα της καμπάνας σε ώρες ακατάλληλες εσήμαινε για τους χωρικούς «συναγερμός» για κάτι κακό που συνέβαινε.

Χωρίς δεύτερη σκέψη εκατοντάδες Ασσιώτες, νέοι και γέροι, με αυτοκίνητα και περπατητοί ξεκίνησαν αυθόρμητα για την Αφάνεια. Για όπλα, εκτός από την ψυχή, είχαν μαζί τους γεωργικά εργαλεία, όπως φτυάρια, αξίνες, μαχαίρια κ.α. Με την ορμή του αδικημένου, μπήκαν στην Τουρκική συνοικία. Τότε οι Τούρκοι άρχισαν να εκκενώνουν το χωριό, φεύγοντας προς το αμιγές τουρκικό χωριό Αγυιά Κεπήρ.

Μερικοί Τούρκοι διέφυγαν με μοτοσικλέτες προς τη Λευκωσία και ειδοποίησαν τον ηγέτη τους Φαζίλ Κουτσιούκ, ο οποίος σε 30-40 λεπτά βρισκόταν στην περιοχή επικεφαλής φάλαγγας αγγλικών τεθωρακισμένων. Ένας Τουρκοκύπριος αστυνομικός
στην προσπάθεια του να μεταβεί στο τουρκικό χωριό Ορνίθι για ενισχύσεις, ανεκόπη και εφονεύθη. Συνεπιβάτης του κατόρθωσε να διαφύγει. Με την άφιξη των Αγγλικών
στρατευμάτων, άρχισε η ρίψη πυροβολισμών εναντίoν των Ελλήνων, ένας από τους οποίους, ο Κώστας Φλώρου, εφονεύθη και δεκάδες συνελήφθησαν. Οι υπόλοιποι διαμέσου των αγρών επέστρεψαν στην Άσσια.

Πιστεύω ότι το σχέδιο των Αγγλοτούρκων να τρομοκρατήσουν τους κατοίκους Αφάνειας απέτυχε από τη θυελλώδη επέλαση των Ασσιωτών, τη μαζική αντίδραση των οποίων, οι εγκέφαλοι που το κατέστρωσαν δεν υπολόγισαν. Εκείνο όμως που πέτυχαν ήταν η δημιουργία έντασης και διαχωρισμού των Ε/Κ και Τ/Κ.

The author is from Assia, a village adjacent to Aphania. In the evening of 26 May 1956, a group of armed Turkish Cypriots started shooting against some Greek Cypriots sitting at a cafe in the mixed village of Aphania. Seven people were injured and transported to the Famagusta hospital, including the priest Papa Nikolaos Georgiou. The bewildered inhabitants of Aphania were unable to react, and went to Assia for reinforcements. The village church's bell was rung to alert the inhabitants.

Hundreds of Greek Cypriots from Assia went to Aphania by cars and on foot carrying knives, pickaxes, and shovels. They attacked the Turkish Cypriot quarter of the village, the inhabitants of which started abandoning and escaped to the Turkish Cypriot village of Ayia Kebir.

Some Turkish Cypriots managed to escape to Nicosia where they informed Fazil Küçük, who within 30-40 minutes arrived in the area heading a convoy of British armoured vehicles. A Turkish Cypriot policeman who was on his way to Ornithi to bring TC reinforcements was killed, and his fellow passenger escaped. The British troops started shooting against Greek Cypriots, and Costas Florou was killed. Tens of Greek Cypriots were arrested. The rest returned to Assia through the fields.

A.H.

Greek

Book

Γιάννης Νίκας, Αναπολώντας τον Αγώνα του 1955-59 (Προσωπικές Μαρτυρίες). (Λευκωσία: Εκδόσεις Κ. Επιφανίου, 2003).

26-05-1956

Aphania

Asha

Ayia/Ayia Kebir

Famagusta town

26-05-1956